Phá Kén - Chương 5
13
Toán: 140.
Tiếng Anh: 147.
Tổ hợp Văn sử địa: 262.
Tổng điểm: 549.
Anh quản lý quán net đứng bên cạnh không kìm được, hét toáng lên:
“Vãi, con gái mà thi Toán cao thế này á?!”
Bà ngoại tôi phản ứng ngay lập tức, ngẩng cao đầu đầy kiêu hãnh:
“Cháu gái tôi chưa bao giờ thi Toán dưới 130 điểm!”
Một chú bên cạnh chậc lưỡi cảm thán:
“Con trai tôi đang học cấp hai mà đọc âm tiết tiếng Anh còn không nổi, suốt ngày đổ thừa thầy giáo dạy sai giọng!”
Bà ngoại lại tiếp lời ngay:
“Cháu gái tôi nói tiếng Anh chẳng khác gì người nước ngoài!”
Tôi sực tỉnh, chỉ biết ngượng ngùng cười nhẹ.
Nhưng lòng tôi bình thản đón nhận sự khen ngợi ấy, bởi vì — tôi xứng đáng.
Ở vùng quê hẻo lánh này không có môi trường học ngoại ngữ tốt.
Chỉ để học cho đúng âm tiết tiếng Anh, tôi đã mất cả tháng trời.
Về sau để bỏ giọng địa phương, tôi nghe BBC qua máy mp3 cũ nát mỗi sáng, vừa nghe vừa luyện nói, đến rách cả môi, mới luyện được phát âm tròn vành rõ chữ.
Để phá bỏ định kiến con gái không hợp học tự nhiên, tôi vào phòng giáo viên còn nhiều hơn cả nam sinh.
Cả tổ Toán của trường đều từng ra đề và giảng bài riêng cho tôi.
Có lúc tôi thức trắng đêm, chỉ để giải một bài Toán hóc búa.
Thành tích hôm nay, tôi xứng đáng nhận được.
Chỉ tiếc là…
Có người bên cạnh thở dài:
“Chỉ tiếc thiếu bài thi Văn, không thì rõ ràng là suất chắc chắn vào Thanh Hoa rồi.”
“Năm ngoái điểm chuẩn khối C1 là 525.”
Lòng tôi lại căng lên lần nữa.
Một điểm của kỳ thi đại học có thể bỏ lại cả ngàn người phía sau.
Càng lên cao, mỗi điểm chênh càng là một vực thẳm.
Cùng là hơn 500 điểm, nhưng chỉ cần lệch 10 điểm, cũng có thể khiến tôi cách giấc mơ từ bé của mình xa đến hàng trăm ngàn dặm.
Tôi không kìm được, sống mũi cay xè.
Tôi đã cố gắng đến thế, mà chỉ vì một phút bị nhốt trong phòng chứa củi tối tăm, suýt chút nữa bỏ lỡ kỳ thi quan trọng nhất đời.
Tôi phải khổ thế này, phải chịu từng ấy cay đắng, chỉ vì…
Tôi là con gái ư?
Bàn tay tôi bỗng được một luồng ấm áp siết lấy.
Tôi cúi đầu, nhìn thấy bàn tay bà ngoại, da nhăn nheo, gân xanh nổi rõ, nhưng vẫn tràn đầy sức mạnh.
Bà nói nhỏ:
“Còn nhớ ngày trước bà kể về kiếp nạn cuối cùng của thầy trò Đường Tăng không?
Trước đó ai cũng nghĩ lấy được chân kinh là xong rồi, chẳng ai ngờ còn một kiếp nạn cuối cùng.
Nhưng cũng chính vì đó là cuối cùng.”
“Thuyền nhẹ đã vượt muôn trùng núi, thì ngọn núi cuối cùng, sao có thể dừng lại ở đó được?”
Tôi ngẩng đầu, nước mắt nhòe nhoẹt nhìn bà ngoại.
Mơ hồ thấy lại hình ảnh bà năm xưa, đứng trước mặt tôi, vừa đánh vào lòng bàn tay tôi, vừa khóc mà bắt tôi thề phải nên người.
Bao nhiêu năm trôi qua, giây phút này như một viên đạn khép kín xuyên thẳng vào trán tôi.
Thuyền nhẹ đã vượt muôn trùng núi, nuối tiếc là điều thường tình.
Nhưng cuộc đời phía trước, tôi phải sống cho xứng đáng.
Lâu thật lâu sau đó, tôi mới nghiêm túc gật đầu.
Khi điểm chuẩn được công bố, tôi cao hơn ngưỡng điểm đại học nguyện vọng một hơn 40 điểm, nộp vào một trường đại học 211 ở vùng sâu vùng xa.
Ba mẹ tôi biết tôi nhận được giấy báo trúng tuyển, chỉ gọi điện thoại qua, giọng hờ hững:
“Trường 211 ở xa cũng không bằng ở nhà học một trường bình thường.
Thằng em mày sắp lên cấp hai, mày còn có thể về dạy nó học hành.”
Đại học 211 của tôi… còn không bằng kèm cặp cho thằng em học lớp bảy.
“Học lại đi, tao bỏ tiền, gần nhà có trường cấp ba đang nhận học sinh ôn thi lại rồi đấy.”
Tôi không nghĩ ngợi gì, cúp máy luôn.
Trước khi nhập học, tôi nhận được học bổng và phần thưởng từ thị trấn.
Đóng học phí xong, tôi giữ lại ba nghìn tệ làm sinh hoạt phí kỳ đầu tiên, phần còn lại, tôi đưa hết cho bà ngoại.
Sáng hôm đó, trời vừa rạng đông.
Tôi không quay đầu, quyết tâm bước lên chuyến hành trình đại học dài hàng ngàn cây số.
14
Bốn năm đại học, tôi mới dần hiểu ra, bản thân – một đứa duy nhất trong làng đỗ đại học, người từng là thủ khoa trường cấp ba huyện – khi đặt chân vào khuôn viên rộng hàng ngàn người này, cũng chỉ như đom đóm le lói giữa đêm đen, ánh sáng mờ nhạt đến đáng thương.
Từ năng lực học tập đến hoàn cảnh gia đình, tôi đều thua kém mọi người.
Ngay trong số bạn cùng phòng, đã có hai người là học sinh tuyển thẳng từ các cuộc thi quốc gia, chẳng cần thi đại học.
Khi tôi còn khổ sở vì tiếng Anh giao tiếp, các bạn ấy đã nói giọng Anh-Anh lưu loát, vừa nhập học đã vượt qua cả bằng cấp 4 và 6 với điểm cao chót vót.
Một người khác là vận động viên điền kinh cấp tỉnh, vừa đỗ đại học bằng điểm văn hóa, không lâu sau đã đoạt luôn giải vô địch quốc gia.
Họ khiến tôi cảm thấy lu mờ, nhưng cũng khiến tôi ngưỡng mộ và được tiếp thêm động lực.
Họ làm tôi thấy rằng, là con gái cũng có thể rực rỡ, cũng có vô vàn con đường khác nhau.
Tôi bị ảnh hưởng bởi họ.
Suốt bốn năm liền, tôi chưa từng thả lỏng một ngày nào.
Năm ba đại học, tôi bắt đầu ôn thi cao học.
Vượt qua từng chướng ngại một, cuối cùng — tôi đỗ vào Thanh Hoa, với vị trí thủ khoa ngành.
Bốn năm sau, cái tên Chu Kiển… lại một lần nữa đứng đầu danh sách.
Ngày giấy báo trúng tuyển gửi về làng, cả làng kéo đến nhà tôi xem tận mắt.
Mười dặm tám xóm, không ai không biết.
Bà ngoại vui sướng đến mức cười không khép miệng.
“Thanh Hoa đấy! Nghe bao giờ chưa?!”
“Lão Lý kia, ăn chưa? Cháu gái tôi đỗ Thanh Hoa rồi nhé!”
Cứ như cả tổ tiên dòng họ đều đang ngẩng đầu ngắm khói hương bay thẳng lên trời.
Mãi đến lúc này, người trong làng mới thực sự cảm thán:
“Không ngờ con gái cũng giỏi được đến thế.”
Duy chỉ có ba mẹ tôi là vẫn chưa biết chuyện này.
Năm đó tôi cúp máy, mẹ tôi vì quá xấu hổ giận dữ mà đổi luôn số điện thoại, không bao giờ liên lạc lại nữa.
Sau này nghe nói, vì muốn cho em trai tôi học một trường cấp hai tốt hơn, họ lại mua thêm một căn nhà gần trường, giấu cả họ hàng bên ngoại, dần dần cắt đứt luôn với làng.
Mỗi lần nhắc đến mẹ, bà ngoại đều giận đến nghiến răng:
“Tao chỉ mong nó tận mắt thấy con gái mà nó vứt đi… nay đã nên người thế nào!”
Tôi mỉm cười, dịu dàng xoa tay bà.
“Rồi sẽ có ngày bà thấy mà.”
Một tháng sau, tôi lên Thanh Hoa, gặp mặt giáo sư hướng dẫn.
Cô ấy là một người phụ nữ hiền hậu, cũng là chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực mà tôi yêu thích, và tôi là học trò duy nhất của cô.
Cô trực tiếp dẫn tôi đi dạo quanh khuôn viên Thanh Hoa.
Lúc đi ngang qua cổng Thanh Hoa Viên, tôi mới thật sự có cảm giác:
Mình đã thi đậu thật rồi.
Cô dịu dàng ôm vai tôi, hỏi nhỏ:
“Thế nào? Sau này phải chuyên tâm học ở đây rồi, có thấy áp lực không?”
Tôi không kìm được nước mắt, hít sâu mấy lần để cố nén niềm xúc động trào dâng trong lòng.
Ngay lúc tôi định trả lời, một giọng nói quen thuộc vang lên phía sau.
“…Chu Kiển?”
Tôi và cô giáo quay lại, thấy ba tôi đang đứng cách đó không xa, nhíu mày nhìn tôi, vẻ mặt khó chịu và hằn học:
“Mày đến đây làm gì?”
“Nơi này là chỗ mày có thể đến à? Mẹ mày nói cho mày biết tao ở đây đúng không?”
Tôi biết, ba tôi cũng từng là giáo sư hướng dẫn, nhưng sau vì muốn kiếm tiền mua nhà, ông bỏ trường đại học, đi theo đối tác làm dự án.
Nghe nói, mọi chuyện không mấy suôn sẻ.
Tôi cụp mắt xuống:
“Ông có thể ở đây, tại sao tôi lại không thể?”
Ba tôi càng nhíu mày sâu hơn:
“Tao đến đây là để bàn chuyện làm ăn, mày có biết đây là đâu không? Đừng có làm tao mất mặt ở đây.”
“Tôi đỗ Thanh Hoa rồi.”
“Không thể nào!” – ông gần như phản xạ có điều kiện mà phủ nhận luôn –
“Mày thi đại học được có năm trăm điểm, đừng nói là do bà ngoại mày dạy mày nói dối từ nhỏ đấy nhé?”
Tôi không buồn giải thích. Chỉ nở nụ cười nhạt đầy mỉa mai.
Lúc này, vai tôi bất chợt siết lại — giáo sư đứng cạnh tôi bước lên trước, lên tiếng.
“Ông là ông Phương Minh đúng không? Chúng ta đã từng gặp nhau.”
“Tôi là Lý Thắng Nam, người ông đang tìm để hợp tác — chính là tôi. Hôm nay tôi vốn định dẫn học trò của mình đến để cùng trao đổi, nhưng xem ra… không cần nữa rồi.”
Giọng cô, ban đầu còn dịu dàng, giờ lạnh đi từng chút một:
“Tôi sẽ không hợp tác với ông.”
Ba tôi khựng lại, mắt trợn tròn, bắt đầu lúng túng:
“Giáo sư Lý… không phải như cô nghĩ đâu. Tôi với Chu Kiển là cha con ruột, chẳng qua… lâu không gặp nên mới có chút hiểu lầm…”
Rồi ông nhìn tôi cầu cứu, giọng mềm đi:
“Tiểu Kiển, ba chỉ đùa chút thôi mà.
Từ nhỏ đến lớn, ba đối xử với con… đâu có tệ.”
Thế nào gọi là tệ?
Thế nào mới là không tệ?
Suốt bao năm qua, ông chưa từng đánh tôi, cũng chưa từng yêu thương.
Ông im lặng trước việc bà nội muốn đem tôi vứt bỏ, làm ngơ khi mẹ thiên vị em trai, ép tôi cống hiến từng đồng tiền, từng chút hy vọng.
Không mắng tôi — nhưng cũng chưa bao giờ đứng về phía tôi.
Ba người họ, không thiếu một ai — đã góp phần tạo nên những vết thương sâu hoắm trong tôi.
Tôi nhẹ giọng:
“Không phải hiểu lầm. Là thiên vị.”
“Ông thấy tôi là con gái, thì đương nhiên không thể thi được Thanh Hoa.
Nên ông chưa bao giờ tin tôi.
Nếu hôm nay người nói ra câu đó là em trai tôi, ông sẽ tin ngay.”
Tôi đã kìm nén quá lâu.
Đến khi có thể nói ra rồi — lại thấy chẳng cần nói nhiều thêm nữa.
Tôi quay sang hỏi giáo sư:
“Cô Lý, cô có quen luật sư nào giỏi về tố tụng dân sự không ạ?”
Tôi ngẩng đầu, nhìn thẳng vào ba tôi, rõ ràng từng chữ:
“Tôi muốn kiện ba mẹ vì đã không thực hiện nghĩa vụ nuôi dưỡng, vì đã bỏ rơi tôi.”
15
Tôi và ba mẹ ra tòa kiện tụng suốt một năm.
Cuối cùng, bằng chứng đầy đủ rõ ràng:
ba mẹ tôi đã bỏ rơi tôi ở quê cho bà ngoại nuôi trong nhiều năm, chưa từng chu cấp một xu tiền nuôi dưỡng.
Với tư cách là người giám hộ, họ đã hoàn toàn thất trách.
Tôi chỉ yêu cầu bồi thường một tệ.
Tôi không cần tiền, tôi chỉ muốn bọn họ thừa nhận sai lầm của mình.
Nhưng rồi, do cô giáo hướng dẫn từ chối hợp tác, công ty ba tôi và đối tác đứt gãy chuỗi vốn, dẫn đến phá sản.
Căn hộ học khu cao cấp mới mua cho em trai tôi, diện tích lớn, tiện ích tối ưu, giá trị hơn mười triệu tệ, tiền vay ngân hàng chiếm tới 60%.
Sau khi ba tôi phá sản, không trả nổi tiền vay, căn nhà đó bị ngân hàng tịch thu.
Em tôi vì thế không được vào học trường điểm, bà nội tôi tức đến trợn mắt, khóc lóc không ngừng.
Tất cả lỗi lầm, bà trút hết lên đầu mẹ tôi.
Bà gào lên giữa tòa:
“Sao có thể làm mẹ mà nhẫn tâm đến mức đó?! Con gái ruột mà cũng vứt bỏ được à?!”
Mẹ tôi cúi đầu, không nói một lời.
Chẳng bao lâu sau, bà kéo vali quay về nhà bà ngoại, đứng trước cửa khóc nức nở, kể bà nội đã hành hạ bà ra sao, sống trong đó thế nào cũng hóa điên rồi.
Bà ngoại không mở cửa.
Mặc cho mẹ tôi khóc đến khản giọng, bà cũng không hề đáp lại.
Đêm khuya, mẹ tôi bị ba tôi lôi vào xe, quay lại cái ngôi nhà đầy độc khí đó.
Cuối cùng, bà vẫn không ly hôn.
Bà ngoại kể lại chuyện này, tôi rõ ràng nghe thấy tiếng thở dài nặng nề.
Tôi khuyên:
“Thật ra cũng là thân bất do kỷ, nếu bà lo cho mẹ, có thể bảo bà ly hôn rồi quay lại đây sống cũng được.”
Bà ngoại lắc đầu rất kiên quyết:
“Đó là lựa chọn của chính nó!”
Tôi chỉ còn biết cười khổ.
Sau khi tốt nghiệp thạc sĩ, tôi không tiếp tục con đường nghiên cứu, mà quyết định quay về — trở thành một giáo viên vùng núi.
Giáo sư của tôi cảm thấy tiếc nuối:
“Em rất có tiềm năng, thật sự có thể theo tôi học lên tiến sĩ mà.”
Tôi lắc đầu:
“Cô à, em vẫn còn việc chưa hoàn thành.
Quyền được đi học của phụ nữ Trung Quốc chỉ mới có hơn trăm năm, mà giờ đã có thể tỏa sáng trong mọi lĩnh vực.
Em thấy tự hào và tin tưởng vô cùng vào năng lực của phụ nữ.
Em muốn biết, họ có thể đứng trên sân khấu lớn thế nào, rực rỡ ra sao.”
“Nhưng em tốt nghiệp từ Thanh Hoa mà, dừng lại ở đây có đáng tiếc không?”
Tôi mỉm cười:
“Em đã đứng trên mảnh đất của ngôi trường danh giá nhất, vậy là đủ rồi.
Thay vì chờ gió đến, chi bằng đuổi theo gió.”
Ban đầu, mục tiêu của tôi rất đơn giản — chỉ là chứng minh mình có thể.
Nhưng rồi tôi nhận ra, để thực sự đạt được ước mơ của mình, tôi cần có vị trí cao hơn, có tiếng nói lớn hơn.
Nhờ đi theo cô giáo mấy năm nay, tôi may mắn gặp được rất nhiều mối quan hệ quý giá.
Cộng thêm cái mác “sinh viên Thanh Hoa”, tôi đã gây quỹ thành công để mở một ngôi trường cho nữ sinh vùng núi.
Thanh Hoa chính là thương hiệu tốt nhất của tôi.
Nhưng… tôi không thể chờ thêm được nữa.
Hàng ngàn hàng vạn cô bé nơi núi sâu cũng không thể chờ nữa.
Tôi trở về làng.
Đứng trước khuôn viên trường mới toanh, lòng tôi ngập tràn cảm xúc.
Quay đầu lại, phía sau là hàng loạt bé gái đứng thẳng lưng, ngay ngắn, nhìn tôi chăm chú.
Trên bức tường sau lưng các em, nổi bật hàng chữ khẩu hiệu mới được sơn:
Sinh con trai hay con gái – đều vinh quang như nhau.
Học Văn hay học Lý – đều cao quý như nhau.
Chính tay tôi viết.
Tôi không đòi quyền lợi đặc biệt cho phụ nữ.
Bởi vì loại bình đẳng ấy chỉ là sự giả tạo.
Điều tôi muốn là bình đẳng thật sự – nơi mà con gái có thể chọn học hành, hoặc nếu muốn thì cũng có thể chọn kết hôn, làm mẹ.
Không chỉ có một con đường duy nhất.
Tôi đẩy cánh cổng, đưa các em bước vào trong.
“Thuyền nhẹ đã vượt muôn trùng núi.”
Từ nay về sau —
ta sẽ chèo thuyền thay các em.
Đưa các em băng qua từng rặng núi xanh.
Hết.