Phá Kén - Chương 2
4
Không khí trên bàn ăn như đông cứng lại trong giây lát.
Ánh mắt mẹ tôi nhìn tôi thoáng qua vẻ lạnh nhạt xen lẫn khinh bỉ.
Giọng bà ta the thé, chói tai:
“Con tưởng Thanh Hoa là cái nhà xí trong làng chắc? Con gái như mày, muốn học là học được à?”
“Con gái thì sao chứ?”
Tôi trừng mắt nhìn bà ta. Như thể bị ánh nhìn ấy chọc giận, bà lập tức đập bàn cái “rầm”.
Cuối cùng, một người dì đứng ra hòa giải:
“Ôi dào, có gì to tát đâu, lỡ mà không thi được, thì cưới giáo sư trường danh tiếng như mẹ con vậy, cũng tính là nửa người trường danh tiếng rồi đấy chứ!”
Bữa tối hôm đó, mẹ tôi nấu một bàn đầy hải sản.
Tôi chưa từng ăn mấy món còn vỏ như thế, cũng không ai dạy tôi cách ăn.
Khi tôi định gắp miếng thịt gà trước mặt em trai,
Nó bỗng đứng bật dậy, nhổ thẳng một ngụm nước bọt vào bát:
“Đây là của em! Không được ăn!”
Tôi giật mình đánh rơi cả bát.
Ba tôi ngồi im như tượng gỗ, mẹ tôi thì cười tươi, lấy khăn lau mép cho em trai:
“Đều là của con, đều là của con, chẳng ai tranh với con cả.”
Lần đầu tiên trong đời tôi cảm thấy xấu hổ đến vậy.
Những ánh mắt xung quanh, mơ hồ nhưng nặng nề như núi, đè trĩu lên đỉnh đầu.
Hai má tôi nóng bừng như bị lửa thiêu.
Cuối cùng, mẹ tôi nhẹ giọng nói:
“Tĩnh Tĩnh, em con thích ăn thịt gà, con ăn món khác đi.”
“Nó còn nhỏ, nhường nó một chút.”
Tôi cúi đầu ăn hết bát cơm trắng đã bị tôi gom lại từ bàn.
Một dì khác tiếp lời cho vui:
“Ăn nhiều rau xanh chút con ạ, mấy món này dì hái tận quê đó, tươi ngon lắm! Ở thành phố còn khó kiếm nữa là!”
“Thích gì thì tự gắp nhé.”
Tôi nhìn đĩa rau dại trước mặt.
Trên sườn đồi sau nhà bà ngoại cũng có trồng một đám, dùng để nuôi gà vịt là chính.
Tôi không hiểu vì sao.
Rõ ràng cả bàn ăn đều là món em trai thích, mà họ còn phải giả bộ hỏi tôi thích gì.
Tôi không trả lời được, mẹ tôi bèn quay sang mấy người dì, nói tôi không thoải mái, tính cách khó gần.
Tôi còn nhỏ, chưa hiểu gì nhiều.
Chỉ nhớ rõ hôm ấy, khi mấy dì phát bao lì xì cho tôi và em trai, thì độ dày không hề giống nhau.
Hai chiếc đùi gà to nhất và miếng thịt cá ngon nhất đều đặt trước mặt em tôi.
Nó ăn vặt no bụng rồi, cơm để lại cả nửa bát, nhưng món nào cũng liếm một vòng, chỉ để tôi không được ăn.
Trước khi rời đi, một dì dịu dàng nói với tôi:
“Thật ra mẹ con chỉ vì quá lâu không gặp con thôi. Sau này về nhà nhiều hơn, ở bên cạnh mẹ nhiều chút, mẹ con chắc chắn vẫn thương con nhất, con gái là áo bông nhỏ của mẹ mà. Làm gì có cha mẹ nào không thương con mình, đúng không?”
Tôi lắc đầu.
Tôi chỉ là một đứa bé gái chưa đầy ba ngày tuổi đã bị bà ta vứt lại vùng quê, suýt nữa bị đông chết, bị đói chết.
Từ khi biết nhận thức, tôi đã hiểu ra một đạo lý, từ những lời giễu cợt lạnh lùng của người làng:
Trên đời này, thật sự có cha mẹ không thương con ruột của mình.
Nhưng tôi không thấy buồn.
Tôi có bà ngoại.
Hơn nữa, trước khi ra về, tôi đã đi vệ sinh chung với em trai.
Trong nhà tắm, tôi bịt miệng nó lại.
Và… tôi đánh cho nó một trận.
Sau khi về đến nhà, bà ngoại và mẹ tôi cãi nhau ngay tại bức tường trắng đầu làng.
Giọng bà ngoại vang vọng, cao vút:
“Đứa trẻ tuổi này thì làm sao không đi học được? Chỉ cần nó thi đậu, tôi nhất định sẽ nuôi nó học đến cùng!”
Mẹ tôi sốt ruột:
“Tôi có bảo không cho nó đi học đâu! Nhưng con gái mà học nhiều làm gì, vô dụng thôi!”
Bà ta hấp tấp biện minh:
“Đợi nó học xong cấp ba, tôi sẽ tìm người lo cho nó vào trường nghề, ra trường có việc làm, đỡ đần gia đình. Hơn nữa, nó kiếm được tiền thì còn có thể hiếu kính mẹ, nuôi mẹ già nữa chứ!”
“Chị sinh nó chỉ để nó kiếm tiền nuôi chị già sao?”
“Nếu không thì tôi sinh nó làm gì?”
Mẹ tôi đáp dõng dạc, đầy tự tin.
Bà ngoại giận đến run người:
“Chị sinh nó là vì chị tưởng nó là con trai! Hơn nữa, tôi chưa già đến mức cần nó phải nuôi dưỡng đâu!”
“Chị chỉ thấy nó lớn rồi, có thể lao động, nên muốn nó ra ngoài kiếm tiền, góp phần mua nhà, cưới vợ cho con trai chị, đỡ đần gánh nặng cho chị với Phương Minh. Chị cho nó ăn một bữa cơm, đã muốn nó tận tâm tận lực với nhà chị? Chị nằm mơ giữa ban ngày à! Trừ khi tôi chết rồi!”
Tiếng bà vang như sấm, xé toạc màn đêm.
Nói xong còn phì một bãi nước bọt xuống đất.
Đêm núi lạnh buốt, bà ngoại khoác chiếc áo bông dày, trông như một con gấu tràn đầy khí thế và kiêu hãnh.
Mẹ tôi cúi đầu, môi run rẩy.
Một lúc lâu sau mới lí nhí nói:
“Mua nhà ở thành phố đâu phải chuyện dễ… Căn nhà chúng tôi đang ở là nhà gần trường, vay nợ đến mấy trăm triệu… Phương Minh ngày nào cũng phải chạy dự án bên ngoài, chẳng phải cũng vì tương lai con cái sao. Dù tôi có muốn đón Tĩnh Tĩnh về, thì cũng chẳng có tiền nuôi con bé.”
“Với lại… thằng bé vẫn còn nhỏ mà.” Câu cuối, bà ta nói lí nhí như tiếng muỗi.
“Trọng nam khinh nữ thì cứ nói trọng nam khinh nữ, liên quan gì đến chuyện đứa nào lớn đứa nào nhỏ.”
Bà ngoại lạnh giọng nhìn thẳng bà ta:
“Còn nữa, nó không tên là Phương Tĩnh Tĩnh. Nó tên là Chu Kiển. Nó mang họ tôi.”
Dứt lời, bà quay người bước về phía tôi.
Bà nắm tay tôi, kéo tôi vào nhà. Bàn tay bà ướt đẫm mồ hôi.
“Mày cũng biết rồi đấy… Phụ nữ mà không sinh được con trai thì sống chẳng ngẩng đầu lên nổi. Mấy năm trước tao không đẻ được con trai, mẹ chồng tao còn chẳng thèm nhìn mặt. Phương Minh mỗi lần về quê tảo mộ đều phải quỳ gối xin lỗi tổ tiên. Giờ cuộc sống nhà tao mới đỡ khổ một chút.”
“Bởi vì hồi nhỏ tao chỉ sinh được một đứa con gái là mày, nên suốt đời ba mày chưa từng nói với đám đàn bà trong nhà được mấy câu. Cả làng đều nói: không có con trai thì coi như không có con. Nên từ nhỏ tao đã thề, sau này nhất định phải sinh con trai. Chỉ có thế tao mới được nở mày nở mặt, mới không làm bà mày mất mặt. Vậy thì tao sai ở chỗ nào?!”
Tôi quay đầu lại, thấy mẹ tôi đang ngồi xổm ở chân tường, úp mặt khóc nức nở.
Trên tường phía sau bà, là một hàng chữ khẩu hiệu vừa được sơn đỏ chói trên nền tường trắng:
“Cấm kỳ thị, ngược đãi, bỏ rơi bé gái.”
Chẳng bao lâu sau, bà ta đứng dậy, đôi mắt sũng nước nhưng đầy oán độc nhìn tôi trừng trừng.
Ánh nhìn ấy như con dao dính nước, sắc lạnh và tàn nhẫn.
“Tao muốn xem xem, một đứa con gái, không có gia đình giúp đỡ, liệu mày có thể đi được bao xa!”
“Tao với ba mày sẽ không cho mày thêm một xu nào nữa đâu.”
Mẹ tôi bỏ đi rồi, tôi mới biết, thì ra Tĩnh Tĩnh là cái tên mà bà ta nghĩ ra khi mới sinh tôi.
Chữ “Tĩnh”, không phải mang nghĩa “dịu dàng, đoan trang” gì cả.
Mà là:
“Dừng lại việc sinh con gái.”
Nói cách khác, cái tên đó cũng chứa đầy kỳ vọng của mẹ tôi – kỳ vọng rằng tôi sẽ là đứa con gái cuối cùng bà ta phải sinh ra.
“Chu Kiển,”
Bà ngoại ngồi xếp bằng trên mép giường, chỉ vào bức tường phủ đầy giấy khen của tôi,
“bà nói cho con biết, giá trị của một người phụ nữ chưa bao giờ nằm ở việc cô ấy có sinh được con trai hay không.”
“Thiên nhiên ban cho chúng ta quyền tạo ra sự sống, vậy thì chính chúng ta phải làm chủ điều đó.
Bà chưa bao giờ cảm thấy xấu hổ khi mẹ con sinh ra một đứa cháu gái cho bà.
Con không hề làm bà mất mặt, bà tự hào về con!”
Nghe tôi nói rằng tôi muốn thi vào Thanh Hoa, bà nắm chặt tay tôi, hừng hực khí thế:
“Thanh Hoa là gì chứ? Chỉ cần con muốn, cháu gái của bà có thể đứng đầu cả thế giới!”
“Chu Kiển, con không được dừng lại!
Con tuyệt đối không được dừng lại!”
Không được dừng – phải phá kén đang trói buộc thân xác này.
Phải giống như một con bướm…
Dang cánh bay vút lên trời.
5
Khi bắt đầu học cấp ba, tôi bắt đầu ở nội trú và dốc toàn lực vào học hành.
Lúc người ta đã tắt đèn ngủ trong ký túc xá, tôi còn ngồi xổm ngoài hành lang học thuộc từ vựng, học đến tận khi cô quản sinh lên kiểm tra phòng lúc hai giờ sáng.
Năm giờ sáng tôi đã dậy, ngồi dưới cột đèn đường, tiếp tục học thuộc từ và bài giảng.
Đói thì uống nước vòi, gặm bánh bao để qua đêm.
Cuộc sống như thế, tôi đã trải suốt ba năm.
Lên lớp mười hai, trường trung học thị trấn nhận được khoản tài trợ từ một tổ chức từ thiện, xây mới sân thể thao và dãy phòng học.
Bóng đèn ngoài hành lang sáng hơn nhà tôi cả trăm lần.
Tổ chức từ thiện còn phát động Chương trình Xuân Lôi, hỗ trợ các học sinh hoàn cảnh khó khăn.
Mỗi tháng được trợ cấp một triệu rưỡi, còn bao trọn học phí đại học cho người được chọn.
Nhưng số lượng có hạn, nhà trường sẽ chọn ra những học sinh vừa học giỏi vừa có hạnh kiểm tốt.
Một triệu rưỡi – tuy không bằng cái chăn tằm em tôi nằm – nhưng bằng nửa năm lương hưu của bà ngoại.
Mái nhà bị mưa dột đến sập cả góc, phải thuê người về mua gạch mua xi măng sửa lại, tốn đến mấy trăm nghìn.
Bà ngoại thì chẳng có tiền, gió lùa vào nhà suốt ngày, nghe như hú rít.
Bà có lòng tự trọng, nhất quyết không chịu ngửa tay xin mẹ tôi.
Nhưng mỗi đêm ôm tôi ngủ, cơ thể bà cứ run bần bật.
Vào lớp, tôi chỉ mong mình có thể giơ tay phát biểu mỗi lần.
Tôi sợ thầy cô quên mất mình, sợ bị bỏ sót.
Kỳ thi thử đầu tiên, tôi lại giành được hạng nhất toàn trường.
Tên “Chu Kiển” của tôi được viết lớn nhất, đậm nhất trên phông nền đỏ chữ đen, dán ngay bảng thông báo.
Trái tim tôi như vầng thái dương trong bức chân dung Mao Chủ tịch cạnh bên – bừng bừng nhiệt huyết!
Khi tôi đến hỏi bài giáo viên dạy Toán, cô ấy nói:
“Em nhất định sẽ rời khỏi ngọn núi này.”
Tôi vui suốt ba ngày trời, vẫn chẳng thấy người của tổ chức từ thiện tìm mình.
Tôi nằm nhoài bên cửa sổ, mới phát hiện chiếc xe van từ thành phố đã lặng lẽ rời đi, chạy đến tận đầu làng rồi.
Trong lòng tôi rụng một nhịp.
Tôi lao đến bảng thông báo, thấy bên cạnh bảng xếp hạng vừa dán thêm một danh sách tài trợ mới.
Trên đó… không có tên tôi.
Những người được chọn, tôi đều biết rõ:
Hà Kiến Quân – con trai của ông chủ căng tin trong trường.
Chu Lập – con trai của cô giáo dạy Toán.
Lý Tiểu Minh – học sinh lưu ban của trường, bên dưới tên cậu ta viết nguyện vọng là “được học đại học, chơi bóng rổ trên sân trường.”
Cậu ta còn viết:
“Em gái tôi vì hoàn cảnh mà phải nghỉ học đi làm từ lâu rồi.”
…