Cùng Ta Ngẩng Đón Mùa Xuân - Chương 3
07
Đời trước đời này, ta đều cho rằng cha mẹ và ta đều có chung một tâm nguyện: bồi dưỡng tỷ tỷ trở thành nữ thi nhân lưu danh thiên cổ, sánh vai cùng Mã Ngang, rạng danh gia tộc.
Đến hôm nay ta mới hiểu ra vấn đề nằm ở đâu.
Tỷ tỷ sinh ra đã muốn làm một thê tử dịu dàng hay sao?
Chẳng trách cha mẹ thà bán cả lương thực giống, cũng muốn mua cho tỷ tỷ “Mã Ngang thi tập”.
Chúng ta đều quá ngu ngốc rồi.
……
Muốn đòi lại số bạc kia đã không còn kịp nữa.
Ta thoáng suy nghĩ rồi chạy thẳng đến gặp huyện lệnh.
Dân Phong Chí của các nơi đều phải dâng lên kinh thành cho nữ đế phê duyệt, tỷ tỷ lại biên soạn ra thứ này, huyện lệnh không dám gửi lên kinh thành.
Nhưng nhất thời hắn cũng không viết ra được nội dung mới, lo đến mức tóc bạc trắng cả đầu.
Nếu ta có thể biên tập lại một cuốn Dân Phong Chí được mọi người chấp nhận trong vòng mười ngày, hắn hứa sẽ trả thù lao năm mươi lượng, đồng thời vĩnh viễn trục xuất cha mẹ và tỷ tỷ ra khỏi huyện thành.
Ta nhận lấy thẻ bài, quyết định ăn ngủ luôn ở nha môn, không về nhà nữa.
Cha mẹ vốn lo ta sẽ truy hỏi về số bạc kia, nghe tin ta không về nhà, liền thở phào nhẹ nhõm.
Nhưng chẳng mấy chốc, họ lại ngồi không yên.
Sau khi trải qua biến cố lớn, tỷ tỷ đặc biệt hiếu thuận cha mẹ, chủ động viết một bài thơ cho sạp đậu phụ của nhà, giúp gia đình bán đậu phụ:
“Tâm thanh khiết như băng,
Trinh tiết không vấy bụi trần.”
Bài thơ đậu phụ mới khiến mọi người nghe thấy khó chịu, càng nghe càng thấy không hợp khẩu vị, sạp đậu phụ lập tức vắng khách.
Cha mẹ muốn đổi lại bài thơ cũ, nhưng cả hai đều không biết chữ, không nhớ được.
Những bài thơ tỷ tỷ viết cho hàng xóm cũng chẳng được ai đón nhận.
Không ngờ thơ của tài nữ lại khó hiểu đến vậy, thậm chí có người còn đòi lại tiền mua thơ lần trước.
Cha mẹ nhẫn nhịn suốt mười ngày, cuối cùng không chịu nổi nữa, bèn đến nha môn tìm ta.
Mẹ lấy ra miếng thịt hun khói được gói bằng giấy dầu, hỏi ta có mệt không, có đói không, khi nào về nhà.
Ta lạnh lùng cười nhạt.
Đúng lúc này, sau lưng truyền đến tiếng reo hò của người qua đường:
“Chuyện lạ đây! Dân Phong Chí lại tái bản rồi, nghe nói nội dung được biên tập lại, chúng ta đi xem thử xem!”
08
Dân Phong Chí do tỷ tỷ biên soạn không bán được là vì câu từ sáo rỗng, hoa mỹ nhưng trống rỗng, toàn dùng những chữ hiếm thấy để khoe khoang nền tảng học vấn của mình.
Thực ra viết đơn giản một chút, rõ ràng một chút, giống như thơ đậu phụ và thơ nhập học, bộc lộ cảm xúc chân thực là đủ rồi, dù sao cũng là viết cho bách tính đọc mà.
Ta không viết ra được những câu thơ lưu danh thiên cổ.
Nhưng ta biết dân chúng thích đọc gì.
Bản thảo đầu tiên của Dân Phong Chí tái bản khiến huyện lệnh và sư gia phải do dự, bán tín bán nghi in thử hai mươi cuốn, mỗi cuốn chỉ mười văn, để thăm dò sở thích của bách tính.
Buổi sáng có mấy vị tú tài mua năm cuốn.
Buổi chiều, những cuốn còn lại bị cướp mua sạch sẽ.
Ngày hôm sau in thêm hai trăm cuốn, chưa đến giữa trưa lại bị mua hết.
Đến ngày thứ tư, in ra năm trăm cuốn, bách tính chen chúc trước cổng nha môn, đưa tiền đòi mua.
“Phu nhân Hứa Song Song ở phía Đông huyện, hành y chữa bệnh… Nương ơi, đây chẳng phải là người ta đang nói đến mẹ sao!”
“Mau đọc cho ta nghe! Một bà lão như ta cũng được đưa vào Dân Phong Chí à? Bảo người nhà mua thêm mấy cuốn đi!”
Cứ thế bán suốt nửa tháng, không ngờ lại bán được hơn ba ngàn cuốn!
Cả huyện mới chỉ có hơn ba vạn dân, ba ngàn cuốn là con số đáng kinh ngạc, đến huyện lệnh cũng không dám tin.
Ta nhận lấy bạc, nhắc huyện lệnh đừng quên lời hứa ban đầu.
Vừa bước ra khỏi nha môn, cha mẹ và tỷ tỷ đã đợi sẵn từ lâu.
Sắc mặt tỷ tỷ lãnh đạm, vẫn giữ thái độ khinh thường ta.
Cha mẹ lại rất nhiệt tình, vây quanh ta hỏi han đủ điều.
“Con biên soạn ra cuốn sách hay như vậy, sau này có phải sẽ làm quan trong nha môn không? Mà Cố công tử với tỷ tỷ con có hiểu lầm, liệu hắn có thể thích con không nhỉ?”
Ta cười nhạt, lấy cớ đau bụng đi nhà xí, chạy thẳng vào chuồng ngựa, leo lên xe ngựa chở hàng lao vút về phía cổng thành.
Không một lần quay đầu lại.
……
Phu xe dỡ hàng ở trạm dịch ngoài bốn mươi dặm cách huyện thành, chỉ có thể đưa ta đến đây.
Ta ôm chặt túi bạc nặng trĩu trong tay, nhưng trong lòng lại cảm thấy trống rỗng.
Rời khỏi cái nhà đó rồi, từ nay ta phải làm gì đây?
Tỷ tỷ muốn trở thành đại thi nhân.
Ta đã vượt qua nàng, ta cũng nên làm đại thi nhân sao?
Ta nghỉ chân tạm thời ở trạm dịch.
Vừa mới chập tối, cửa phòng đột nhiên bị một đám người mặc cẩm y hoa phục xông vào.
Dẫn đầu là đại thái giám Triệu Vinh Căn bên cạnh nữ đế.
Hắn cầm bản Dân Phong Chí do tỷ tỷ biên soạn, lật đến một trang rồi chất vấn ta:
“Câu thơ này có phải đang ám chỉ nữ đế? Người viết thơ này có phải là tỷ tỷ của ngươi, Giang Ngọc Dung không? Các ngươi thật là to gan tày trời!”
Ta nhìn kỹ lại, trong những bài thơ ca ngợi nam nhân, lại xen lẫn một bài “Lệ Kiều Ngâm Tạp Tuyển”, trong đó có một câu:
“Phượng bào cô đơn, gối lệ ngâm,
Lệnh Nghi hối hận, mấy ai hay.”
Lệnh Nghi, chính là tên của đương kim nữ đế!
Tỷ tỷ có phải bị bệnh không vậy!
Trong cuốn sách này mà cũng phải lén lút châm biếm nữ đế sao!
“Theo chúng ta lên kinh thành đi, dám ngấm ngầm châm biếm nữ đế, tám cái đầu cũng không đủ chém đâu!”
Lòng ta chùng xuống một nửa.
Chẳng lẽ đời trước đời này, cuối cùng cũng không thoát khỏi số phận bị chém đầu sao?
09
Từ huyện Bình Thụy đến kinh thành chỉ mất tám ngày, Triệu Vinh Căn không nghỉ ngơi chút nào, trực tiếp đưa ta vào Dưỡng Tâm Điện diện kiến nữ đế.
Trong đầu ta trống rỗng, không biết phải đối mặt thế nào.
Khi vừa bước vào Dưỡng Tâm Điện, nữ đế đang đánh cờ tay cùng Đại tướng quân Cố Dữ Thanh.
Đại tướng quân cũng là sử quan bên cạnh nữ đế, ghi chép từng lời nói và hành động của người.
Thấy nữ đế không ngẩng đầu lên, Đại tướng quân liền cầm bút ghi chép:
“Nông nữ họ Giang dám viết thơ đại nghịch bất đạo, Thánh thượng cho rằng, có thể trực tiếp chém đầu.”
“Oan uổng quá! Là tỷ tỷ ta viết mà! Huyện lệnh và sư gia đồng ý cho in, chém bọn họ chứ đừng chém ta! Ta đã đoạn tuyệt quan hệ với gia đình rồi!”
“Hơn nữa ta đã biên tập lại hết rồi! Dân Phong Chí mới rất được lòng bách tính, bản cũ đã bị thiêu hủy rồi!”
Lời vừa dứt, đại điện yên tĩnh đáng sợ.
Nữ đế vẫn không nói gì.
Đại tướng quân lại ghi chép:
“Nữ đế khai ân, cho nông nữ họ Giang một cơ hội lập công chuộc tội.”
Ta nghi hoặc nhìn hai người họ.
Nữ đế ném hai cuốn Dân Phong Chí do ta và tỷ tỷ biên soạn xuống chân mình, cuối cùng cũng lên tiếng:
“Ngươi nhìn xem, hai cuốn sách này có gì giống và khác nhau.”
Ta run rẩy, ấp úng không nói nên lời.
Nữ đế lại hỏi:
“Ngươi nghĩ thế nào về Mã Ngang?”
Ta lập tức đáp:
“Mã Ngang được mệnh danh là thi khôi, thơ văn khoáng đạt thấu triệt, vừa có tài năng hùng tài đại lược lại vừa lo lắng cho dân tình. Trong dân gian yêu thích nhất là bài “Tuất Khổ Ngâm Chương” của ông ấy, cảm thán nỗi khổ của dân sinh, nói lên tiếng lòng của mọi người. Thê tử của ông ấy tên là Tôn Mạc.”
Nữ đế đột nhiên ngắt lời ta:
“Vậy ngươi có biết Tôn Mạc có thành tựu gì không?”
Ta suy nghĩ hồi lâu, không nói ra được một điều nào.
“Nàng ta và ngươi đều là người huyện Bình Thụy, ba tuổi biết ngàn chữ, bảy tuổi theo mẹ và bà ngoại trị thủy, cứu sống bách tính ở mười hai thành Giang Nam, mười hai tuổi đỗ khoa thi, danh chấn kinh thành.”
“Mười bảy tuổi gả cho thi nhân Mã Ngang. Bảy năm sau, thế nhân chỉ biết nàng là thê tử của Mã Ngang.”
“Ngươi có thể gọi ra được tên của nữ thi nhân nào không?”
Ta đếm trên đầu ngón tay nói được vài cái tên.
Chưa đếm hết một bàn tay.
Trong khoảnh khắc, ta như bừng tỉnh điều gì đó.
Nữ đế khẽ vỗ nhẹ lên vai ta:
“Không phải chỉ có nam nhân mới có thể viết về tài năng hùng tài đại lược hay nỗi lo lắng cho dân sinh, chỉ là tiếng nói của nữ tử đã bị chôn vùi trong dòng chảy lịch sử.”
“Phần lớn thơ văn nhắc đến nữ tử chỉ ca ngợi dung mạo và trinh tiết, cả đời chỉ biết tình cảm luyến ái, tề gia dạy con, thế nhân lại dùng những bài thơ đó để ràng buộc nữ tử đời sau, bắt họ sống theo hình mẫu trong thơ văn.”
“Ngươi thấy như vậy có đúng không?”
Ta sững sờ tại chỗ.
Thấy ta không trả lời, nữ đế bình thản nói:
“Không cần vội trả lời, ta cho ngươi cơ hội từ từ suy nghĩ, đi cùng Thượng thư Lễ Bộ biên soạn “Đại Lương Toàn Thi” đi.”
Ta kinh ngạc đến mức không nói nên lời.
“Đại Lương Toàn Thi” có địa vị ngang hàng với “Kinh Thi” và “Toàn Đường Thi”, là tuyển tập thơ ca quan trọng nhất đương triều, do Thượng thư Lễ Bộ chủ biên.
Không chỉ bách tính phải đọc, các thư viện khắp nơi cũng dùng làm tài liệu giảng dạy, ảnh hưởng sâu rộng.
Chuyện trọng đại như vậy, lại để ta tham gia?
“Thảo dân chưa từng vào thư viện, tự học chữ, đọc toàn là sách tỷ tỷ không cần, tỷ tỷ luôn nói ta dùng từ thô thiển, ta…”
Nữ đế dịu dàng vỗ vai ta:
“Hiện nay phong khí khắp Đại Lương không tốt, thi nhân lòng dạ phù phiếm, chỉ biết theo đuổi văn chương cao nhã, hoa mỹ sáo rỗng.”
“Tinh túy của nghệ thuật nằm ở sự chân thật, sự gần gũi và đồng điệu, dùng ngôn ngữ mộc mạc để thể hiện cảm xúc chân thực.”
“Đừng sợ thô thiển, thơ mà bách tính yêu thích, chính là thơ hay.”
Ta ngẩng đầu nhìn nữ đế, trong lòng dậy sóng không sao bình tĩnh lại được.